Uszkodzenie przenośnika taśmowego - możliwe przyczyny

Uszkodzenie przenośnika taśmowego - możliwe przyczyny

Przenośnik taśmowy, zwany też taśmociągiem, to urządzenie, którego zasada działania pozornie jest bardzo prosta. W rzeczywistości jest to sprzęt narażony na różnego rodzaju zagrożenia, które najczęściej wynikają z dużego obciążenia, jakiemu poddana jest taśma oraz warunków, w jakich przenośnik musi pracować.

Jakie uszkodzenia taśmociągu występują najczęściej?

Na ogół uszkodzenie taśmociągu ma charakter stopniowy. Rzadko mają miejsce sytuacje (poza np. przeciążeniem układu napędowego), które prowadziłyby do natychmiastowej awarii układu. Uszkodzenia, o których mowa, są najczęściej wynikiem:

    niewłaściwego użytkowania (niezgodnego z instrukcją producenta), braku odpowiedniej konserwacji, przeciążenia lub nierównomiernego obciążenia taśmy, wad konstrukcyjnych (np. po stronie elementów wsporczych).

W dalszej części tekstu spróbujemy przyjrzeć się najczęstszym awariom, jakie dotyczą zarówno układu prowadzenia taśmy, jak i samego taśmociągu.

Awarie układu prowadzenia taśmy

Rodzaje krążników

W taśmociągu taśma oparta jest na krążnikach, które dzielą się na kilka podstawowych rodzajów. Wyróżniamy zatem:

  • krążniki gładkie, które mają postać rolek obracających się wokół własnej osi wzdłużnej,
  • krążniki tarczowe, które są odpowiedzialne za prawidłowe prowadzenie taśmy (np. w miejscach, w których ona zakręca),
  • krążniki pierścieniowe, które ze względu na dużą wytrzymałość mechaniczną montowane są np. na przesypach,
  • krążniki girlandowe, które składają się z połączonych ze sobą krążników gładkich.

Uszkodzenie krążnika - skąd się bierze?

  1. Najczęstszą przyczyną uszkodzenia układu prowadzenia taśmy jest zniszczenie lub wyszczerbienie krążnika. W tym przypadku usterka taśmociągu pogłębia się powoli, stopniowo doprowadzając do zniszczenia elementu prowadzącego. Do takiej awarii może dojść np. na przesypie, gdzie zbyt ciężki element (np. kawał węgla) spadnie na krążnik pierścieniowy i doprowadzi do uszkodzenia znajdującej się na jego obrzeżach wkładki. Takie pęknięcie w toku dalszej eksploatacji może doprowadzić nawet do zniszczenia krążnika i nieodpowiedniego prowadzenia taśmy.
  2. Awarie układu prowadzenia mogą również wynikać z nieodpowiedniego smarowania. Przykładowo krążniki do taśmociągów górniczych wyposażane są często w specjalne smarownice, które ułatwiają dozowanie smaru na łożyska elementu prowadzącego. Dzięki temu rozwiązaniu operator może konserwować instalację relatywnie rzadko, pamiętając jednocześnie o dokręcaniu smarownicy (kalamitki). Brak smarowania objawia się początkowo charakterystycznym piskiem, a następnie hamowaniem i zapieczeniem krążnika.
  3. Uszkodzenie po stronie układu prowadzenia taśmy może wystąpić również wtedy, gdy przenośnik został nieprawidłowo zamontowany. Rolka zamontowana na nieodpowiedniej wysokości może doprowadzić do przecierania taśmy lub przeciążenia pozostałych rolek.

W takich sytuacjach jedynym rozwiązaniem pozostaje wymiana krążnika. Na szczęście części zamienne do przenośników budowlanych, przemysłowych i górniczych są łatwo dostępne, a ich wymiana - przy prawidłowej konserwacji - nie jest na ogół czasochłonna.

Uszkodzenie taśmy - co może do niego doprowadzić?

Taśma lub inaczej taśmociąg to element nośny, który jest narażony na działanie dużych obciążeń, przetarć oraz innych uszkodzeń. W związku z tym, że do jej produkcji używa się najczęściej gumy, tworzyw sztucznych oraz - w niektórych przypadkach - materiałów tekstylnych, jest ona narażona na przegrzewanie i stopniowe zniszczenie. Tak jak w przypadku układu prowadzenia, tak i tutaj uszkodzenia, o których mowa występują najczęściej na skutek stopniowego pogarszania parametrów taśmociągu, krążników lub samej taśmy.

Najczęstszą przyczyną uszkodzenia taśmy jest jej przecieranie. Przyjęto, że prędkość przesuwającej się taśmy nie powinna być mniejsza niż 95% prędkości rolki napędowej. Jeśli różnice są większe (np. na skutek braku konserwacji lub zapieczenia) może dojść do przetarcia, a nawet przegrzania i zapłonu taśmy. Oczywiście punktowe osłabienie jej struktury może też zerwać taśmę, co wiąże się z ogromnymi stratami i czasochłonną naprawą.

Brak przeglądów taśmy do kolejny "grzech ciężki", który może doprowadzić do jej zniszczenia. Na taśmociągu mogą pojawiać się miejscowe uszkodzenia, zerwania, a nawet pęknięcia. W przypadku ich wykrycia możliwe jest ich miejscowe zszycie, które wydłuży żywotność taśmy i pozwoli częściowo obniżyć koszty jej eksploatacji.

Przechył taśmy to kolejny czynnik, który może przełożyć się na uszkodzenie przenośnika taśmociągowego na budowie lub w zakładzie wydobywczym i przemysłowym. Powodem tej usterki jest - tak jak opisano to wcześniej - montaż krążnika na nieodpowiedniej wysokości lub też jego częściowe uszkodzenie.

Do uszkodzenia taśmy może również doprowadzić niewłaściwa obsługa, w tym rozruch pod obciążeniem. Jeśli taśma jest obciążona kilkoma tonami ładunku, to jej powierzchnia może wpaść w poślizg względem powierzchni rolek napędowych. Takie zjawisko może oczywiście doprowadzić do miejscowego przetarcia, pęknięcia, a nawet zerwania taśmy.

Reasumując, przenośniki taśmowe od producenta, który jest sprawdzony, doświadczony i ma odpowiednie kwalifikacje, pozwalają ograniczyć ryzyko wystąpienia awarii.